E-BOOKS
ZO WERK IK NETJES
Slordige werkverzorging is een van mijn grootste ergernissen bij het nakijken. Begrijp me niet verkeerd, ik heb het niet over kinderen die niet netjes kunnen schrijven, maar over kinderen die de verkeerde pen gebruiken, niet noteren om welke les het gaat, bladzijden overslaan en tekenen in hun schrift.
Ik heb een aantal eisen waaraan het werk in schriften en werkboeken moet voldoen, deze neem ik aan het begin van het schooljaar uitvoerig met de kinderen door en dit pak ik gedurende het jaar regelmatig terug. Sinds een aantal jaren gebruik ik een kaartje erbij als ‘goed’ voorbeeld. Hierop staan alle afspraken staan en een voorbeeld van hoe het moet.
Het oude kaartje voldeed niet meer aan onze nieuwe afspraken, dus ik heb een nieuwe versie gemaakt. Deze kun je hieronder downloaden. Misschien niet helemaal bruikbaar op jouw school, omdat jullie andere afspraken hebben, maar het kan zeker als inspiratie dienen.
Klik hier om het kaartje ‘zo werk ik netjes’ voor taal te downloaden.
Klik hier om het kaartje ‘zo werk ik netjes’ voor rekenen te downloaden.
HET GEHEIME WEEKBOEK VAN GROEP ACHT
In de groep acht van juf Resi maken de kinderen nu zelf een heel bijzondere herinnering aan hun laatste schooljaar. Ze schrijven namelijk een 'geheim' weekboek.
In de eerste week van dit schooljaar is juf Resi begonnen met voorlezen uit het boek 'het geheime weekboek van groep acht' van Jacques Vriens. In dit boek volg je vier achtstegroepers die om beurten een schoolweek beschrijven in een boekje. Toen het concept van dit boek de kinderen duidelijk was, kregen ook de achtstegroepers van juf Resi om beurten een schriftje mee naar huis om verslag te doen van de afgelopen week. De rest van de kinderen krijgen dit niet te lezen, maar de juf bundelt de verslagen tot een boekje. Aan het eind van het jaar krijgen alle leerlingen dit boekwerk mee naar huis als herinnering.
Wil jij ook zo'n weekboek maken met jouw klas, dan zijn hier enkele tips:
- Schrijf het eerste weekverslag zelf als leerkracht en laat dit aan de kinderen, lezen, zodat ze een idee hebben van wat je van ze verwacht.
- Wijs de schrijver van de week regelmatig op gebeurtenissen die in het verslag verwerkt kunnen worden.
- Wees heel duidelijk tegen de kinderen dat er in dit boek niet geroddeld mag worden.
Klik hier om het bijbehorende werkblad te downloaden.
Klik hier om Het Geheime Weekboek van Groep 8 te kopen via Bol.com
Bedankt, juf Resi, voor dit leuke idee.
SCHRIJFHOEK
Bij juf Paulien wordt er in de middenbouw gewerkt in een hoekenlokaal, met onder andere een schrijfhoek. Super leuk, zeker omdat ik een paar ideeën uit haar schrijfhoek met jullie mag delen.
Schrijven met zand
Lichtbakken waarop de kinderen cijfer- en letterbeelden maken met zand. Dit kan ook met scheerschuim (als je geen vloerbekleding hebt) of klei.
Letterrad
Met behulp van het rad wordt bepaald welke letter- en cijferbeelden er kunnen worden geschreven. De letters worden aangepast aan de kernen van Veilig Leren Lezen.
STOPWOORDJES
Welgeteld vijf keer 'zei' of ‘en toen' in de korte stukjes tekst op deze plaatjes... En dit is geen uitzondering; zo schrijven veel basisschoolleerlingen! Maar daar heb ik iets op bedacht.
Op een grote poster heb ik geschreven: Zeg het eens anders? Daarna heb ik er al wat suggesties bij gezet: fluisterde, riep, vroeg, herhaalde, enz. Daarna was het aan de kinderen om de poster verder af te maken.
Uit hun hoofd kwamen ze niet veel verder. Toen ik ze er echter tijdens de technisch leesles nog eens op wees, ging het heel snel. Nu zijn de leerlingen tijdens het lezen altijd op zoek naar nieuwe woorden die ze in de taalles kunnen gebruiken.
Toen het stopwoordje ‘zei’ een beetje uit hun systeem was, herhaalde ik dit voor het stopwoordje ‘toen’. Ik schreef op deze nieuwe poster: En toen, en toen… Niet doen!
Klik hier om de poster 'zeg het eens anders' te downloaden.
Klik hier om de poster ‘En toen, en toen… Niet doen!’ te downloaden.
INFENTUT SPELIN
In groep 2 en in het begin van groep 3 zijn de kinderen veel bezig met aanvankelijk schrijven. Om hun creativiteit en enthousiasme niet te beperken, wordt er nog geen standaard spelling van hen verwacht. De kinderen schrijven met invented spelling.
Op pinterest kwam ik een brief tegen die een juf aan de ouders van haar leerlingen meegeeft om ze uitleg te geven over deze invented spelling en ze het te laten ervaren. De brief was helaas in het Engels, dus zo kon ik het niet gebruiken. Daarom heb ik de brief vertaald naar het Nederlands, maar dan Nederlands met invented spelling.
Klik hier om de ouderbrief te downloaden.
ROMPLIJNEN MARKEREN
Leerlingen die moeite hebben met schrijven, kun je vaak maar moeilijk helpen. Voor degenen die in de war raken door alle hulplijntjes, heb ik in ieder geval een tip.
Met alle hulplijnen in een schrijfschrift van groep 3, 4 of 5, kan het voor sommige kinderen nog verwarrend zijn op welke regel ze nu eigenlijk moeten schrijven. Om het voor hen gemakkelijker te maken, markeer ik het middelste deel van de linieëring.
Ik vertel de kinderen dat de rompletters helemaal in het gemarkeerde gebied zitten. Rompletters zijn de letters die alleen het midden van de lineëring beslaan, zoals de a, c en r. En leer ze vervolgens dat de lusletters (zoals de b, f en g), de stokletters (zoals p, t en d) en de hoofdletters er wel boven en onder uit mogen komen.
GOUDEN PEN
Een leuke routine in de schrijfles, waarmee je kinderen die goed hun best doet, beloont.
Juf Sabrina pakt het zo aan: Na de schrijfles beoordeel je de schriften. Een kind dat mooi heeft geschreven, beloon je door het de volgende keer met de gouden pen te laten schrijven. Je kunt dan bij de laatste les erbij schrijven: "Proficiat, jij hebt het mooist geschreven en mag de gouden pen komen halen bij de volgende les." Als de schriften dan opnieuw worden uitgedeeld, zie je alle kinderen verwachtingsvol bladeren. Dit werkt heel motiverend.
Of je doet het als juf Paulien: De mooiste letter (groep 3), het mooiste woord (groep 4) of de mooiste zin (groep 5) worden beloond met een hartje dat je er met pen bij tekent. Heeft een kind 3 hartjes op dezelfde bladzijde gehaald? Dan krijgt het een medaille erbij getekend.
Bij medaille 5, mag hij of zij met de zilveren pen schrijven. Dus ook bij 15, 25, 35, 45 enzovoort. Zo leren ze ook de 5 structuur. Bij medaille 10 mag je met goud schrijven. Dus ook bij 20, 30 en 40. Zo leren ze ook de 10 structuur. Supermotiverend!
Zo'n zilveren en gouden schrijfpennen kun je kopen bij bijvoorbeeld de Hema.
Dankjewel voor de tip, juf Sabrina!
Klik hier om een gouden pen te kopen via bol.com
CHECKLIST SCHRIJFOPDRACHT
Weten de kinderen bij jou op school waar een schrijfopdracht aan moet voldoen? Ik vind het belangrijk dat kinderen weten waar hun werk op wordt beoordeeld, dus zet normaal gesproken de eisen op het bord. Iedere keer schrijven kost echter ook zoveel tijd. Daarom heb ik nu deze poster gemaakt.
De zes belangrijkste eisen heb ik er standaard op gezet: leesbaarheid, hoofdletters, leestekens, spelling, lengte en opbouw. Bij lengte heb ik een streepje gezet, zodat je hier (als je het lamineert) met een whiteboardmarker elke keer een ander aantal regels kunt noteren. Als er nog meer eisen worden gesteld, dan kun je die alsnog op het bord schrijven.
Klik hier om de checklist schrijfopdracht te downloaden.
WERKBOEKJE STELOPDRACHT
Uit het niets met een stelopdracht beginnen, is voor veel kinderen nog moeilijk. Daarom heb ik vorig jaar een werkboekje gemaakt voor de kinderen van groep 6. Aan de hand van dat boekje, werken ze stapsgewijs aan hun stelopdracht.
Eerst maken de kinderen een woordweb rondom het onderwerp. Daarna vullen zij een schema in waarin ze nadenken over belangrijke zaken rondom hun verhaal. Ze bedenken dan de personages en het verloop van hun verhaal in het kort. Daarna kunnen ze aan het schrijven beginnen.
Omdat ik de kinderen altijd eerst een kladversie laat schrijven, en daarna pas een netversie, zijn er twee verschillende soorten schrijfbladen in het boekje opgenomen. Natuurlijk kun je de netversie ook laten uittypen of de kladversie overslaan.
Klik hier om het werkboekje te downloaden
SCHRIJVEN OVER DE KLAS
Op de een of andere manier zijn bij mij in de klas de schrijfschriftjes sneller uit dan het schooljaar duurt. Aan het eind van het jaar ben ik dus altijd op zoek naar leuke, nieuwe schrijfopdrachten.
Voor de kinderen van groep 3 heb ik een schrijfboekje gemaakt met daarin een verhaaltje over de klas. Eerst wat algemene informatie en daarna een persoonlijk zinnetje over iedere leerling in de klas. De kinderen vonden het geweldig!
30 FOTO'S VOOR CREATIEF SCHRIJVEN
Bij het geven van opdrachten voor creatief schrijven, gebruik ik graag foto's om de kinderen aan het denken te zetten. Ik heb er dertig verzameld en in een presentatie gezet.
Op een van de scholen waar ik werk, wordt de LIST methodiek gebruik. Dat houdt in dat de kinderen van de onderbouw dagelijks werken aan creatief schrijven. Een van de trucs die ik gebruik om het aanbod van schrijfopdrachten gevarieerd te houden, is het tonen van foto's.
Ik kies altijd voor foto's die je meteen aan het denken zetten. Bij iedere foto hoort een kleine opdracht om de kinderen tot schrijven te brengen. Dit kan al zo gemakkelijk zijn als: "Waar denk je aan bij deze foto?"
Klik hier om de schrijfopdrachten te downloaden.
ANSICHTKAART
Vandaag hebben we het voorleesboek 'Raf' gelezen. Daarna zijn we met behulp van dit format zelf aan de slag gegaan met het schrijven van ansichtkaarten.
Als je iedere dag met je leerlingen aan creatief schrijven werkt, ben je altijd op zoek naar nieuwe ideeën om jezelf en de kinderen gemotiveerd te houden. Door het schrijven te koppelen aan een mooi leesboek, is het direct een stuk leuker. En de ansichtkaart is natuurlijk veel leuker om op te schrijven dan in het schriftje.
Klik hier om de lege ansichtkaart te downloaden.
TONEELSTUKJES SCHRIJVEN
In kern 8 van Veilig Leren Lezen, komen de kinderen voor het eerst in aanraking met het lezen van een toneelstuk. Hoewel ze hier nog best wat hulp bij nodig hebben, prikkelt het sommige kinderen meteen om ook zelf toneelstukjes te schrijven. Maar dat is nog best moeilijk!
Daarom heb ik een aantal hulpbladen gemaakt. Daar staan in de vorm van een plaatje al twee personages op. Het kind hoeft dan alleen nog in te vullen wat de personages tegen elkaar zeggen. Om de kinderen een keuze te geven uit verschillende personages, heb ik vier werkbladen gemaakt. Daarna kunnen de kinderen het meestal ook wel zonder hulp van een werkblad.
Klik hier om het toneelstukje van de koning en koningin te downloaden.
Klik hier om het toneelstukje van de prinses en de kikker te downloaden.
Klik hier om het toneelstukje van de heks en de kabouter te downloaden.
Klik hier om het toneelstukje van de muis en de olifant te downloaden.
SNELLE SCHRIJFOPDRACHTEN
Als je iedere dag aan creatief schrijven werkt met je klas, dan is het soms moeilijk om voor afwisselende opdrachten te zorgen. Daarom heb ik kaarten gemaakt met simpele schrijfopdrachten er op!
Print de kaarten uit en lamineer ze, zodat je altijd genoeg schrijfopdrachten bij de hand hebt. Ik heb drie verschillende kaarten gemaakt. Een met 'wat als' vragen om de fantasie van de kinderen aan te wakkeren. De andere kaarten volgen snel!
Klik hier om de opdrachten 'wat als' te downloaden.
Klik hier om de opdrachten 'leg uit' te downloaden.
Klik hier om de opdrachten 'een brief voor' te downloaden.
SCHRIJFLIEDJE
In de schrijflessen maak ik altijd gebruik van dezelfde routine. De les begint en eindigt altijd met dit liedje op de melodie van 'altijd is kortjakje ziek'.
Zijn je vingers weer de klos
Maak ze dan maar lekker los
Doe je vingers bij elkaar
Heen en weer en zwaaien maar
Zijn je vingers weer de klos
Maak ze dan maar lekker los
Tijdens het zingen, steek ik beide handen in de lucht en maak ik bewegingen met mijn handen, vingers en polsen. Zo maken de kinderen voor het schrijven hun handen los.
